TÜRKİYE’DE ENGELLİLERE VERİLEN HAKLAR NELERDİR ?
Engel, bir kişinin bir kaza neticesinde yada herhangi bir hastalıktan dolayı bedeninde yada beyninde meydana gelen hasardır. İnsanlar sonradan engelli olabildiği gibi doğuştan engelli olarak dünyaya gelmektedir. Engelin kelime anlamı normal şartlarda rahatlıkla yapılabilen bir işin yapılmaması için ortaya çıkan nedenlerdir.
Sosyal devlet olma anlayışını benimseyen gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler engelli bulunan vatandaşlarına bazı haklar tanımaktadır. Bu hakları sayesinde hayat standartları daha kaliteli hale gelmektedir. Peki, ülkemizde engellilere verilen haklar nelerdir?
Her yıl memurlara yapılan zam oranına göre, yeniden değerleme raporları ve bir takım yasal düzenlemelerle genelgelere bağlı olarak engelli haklarında bazı değişiklikler yapılmaktadır. Bütün engelliler aynı haklardan yararlanamaz. Sağlık raporunda belirtilen engelli oranına göre verilen haklar farklıdır.
Engellilere sağlanan imkanlar
ÖTV yani özel tüketim vergisinden muaf tutularak araç sahibi olma imkanı verilmektedir. Bu ayrıcalıktan faydalanabilmek için kişinin yüzde doksan ve üzeri engelli raporu olması gerekir. ÖTV indiriminden faydalanıp araç satın almak isteyenler sadece devletin belirlediği fiyat aralığındaki araçları satın alabilirler.
Başkasının desteği olmadan hayatını idame ettiremeyecek şekilde engelli bulunan ve yüzde kırktan daha fazla raporu olan kişilere engelli aylığı bağlanır. Engelli aylığı alacak olan kişinin gelir durumuna bakılarak bu aylık bağlanır. Devletin sunmuş olduğu engellilere verilen haklar arasında evde bakım aylığı toplumda çok önemli bir yere sahiptir. Bunun nedeni ise engelli kişinin bir başkasının bakımına muhtaç olması halinde bakımı üstlenen kişiye evde bakım aylığı verilmesidir. Elbette ki bu haktan yararlanmak için bazı kriterler vardır. Bakımını üstlenen kişinin gelir durumu ve engelli kişinin tamamen bir başkasına muhtaç olacak şekilde engeli bulunması gerekir.
Toplu Taşıma Ücretsiz Kartı
Toplu taşıma araçlarını ücretsiz veya indirimli kullanma hakları bulunmaktadır. Yüzde kırk ve üzeri engeli bulunan herkes kurumun vermiş olduğu engelli kimlik kartı ile şehir içi toplu taşımalardan ücretsiz yararlanır. Bunun yanı sıra şehirler arası otobüs ve uçak biletlerini de indirimli olarak alabilmektedir. Bu ayrıcalık sadece engelli kişiye uygulanır, yanındaki kişi normal fiyattan bilet almaktadır.
Engelli Aylığı Alabilirler
Hiç bir geliri olmayan, yüzde kırk ve üzeri engeli olan, kendi üzerine ve aynı evde yaşadığı aile bireylerinin üzerinde hiçbir mal varlığı bulunmayan kişilere muhtaç aylığı adı altında maaş bağlanma hakkı verilir.
Devlet İndirim Kartı ( Müze Kart Tarzı)
Engelli bireyler müzelere, devlet tiyatrolarına ve devlete bağlı tarihi ören yerlerine indirimli olarak giriş yapabilirler.
Fatura İndirimi
Elektrik ve doğal gaz faturalarında engellilere herhangi bir indirim yapılmazken ilgili belediyelere başvurulduğu takdirde su faturasında indirim uygulanmaktadır.
Sgk Malulen Emeklilik
Yüzde altmış ve üzeri raporu bulunan ve 1800 gün sigortalı olarak çalışma süresi olan kişilere malulen emeklilik hakkı verilir.
